Ψυχορραγεί ο δικομματισμός;

Πιστεύω ότι όσοι βιάζονται να προεξοφλήσουν το τέλος του δικομματισμού δύσκολα θα δικαιωθούν.

Είναι αλήθεια ότι οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν τα αθροιστικά ποσοστά κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Δείχνουν επίσης αυξημένα ποσοστά απογοητευμένων ή και οργισμένων πολιτών. Το ζούμε άλλωστε και το νιώθουμε καθημερινά όλοι μας. Όμως, για μια σειρά από λόγους, το παιχνίδι δεν έχει παιχθεί ακόμη.

Πρώτον, ο δικομματισμός «απειλήθηκε» και στο παρελθόν και άντεξε. Τουλάχιστον τρεις φορές στα τελευταία είκοσι χρόνια, αναλυτές διαπίστωσαν το τέλος του δικομματισμού και διαψεύσθηκαν. Τα δε ποσοστά της αδιευκρίνιστης ψήφου συχνά ξεπερνούν το 30% σε δημοσκοπήσεις που διεξάγονται στη διάρκεια του πρώτου χρόνου της κυβερνητικής θητείας.

Δεύτερον, οι ίδιες έρευνες δείχνουν τα μικρά κόμματα καθηλωμένα στα ποσοστά τους. Δείχνουν επίσης ότι ο κόσμος είναι εξαιρετικά επιφυλακτικός απέναντι στην προοπτική δημιουργίας νέων σχηματισμών. Περίπου δύο στους τρεις ψηφοφόρους θεωρούν τις συνθήκες ανώριμες για τη δημιουργία νέων κομμάτων. Ακόμη πιο αρνητικοί είναι οι ψηφοφόροι απέναντι σε συγκεκριμένα υπό εκκόλαψη σχήματα και εξαιρετικά αρνητικοί απέναντι στην προοπτική εισόδου επιχειρηματιών στην πολιτική. Άρα, ο κόσμος είναι προβληματισμένος και απογοητευμένος, αλλά κατά κανέναν τρόπο δεν είναι έτοιμος να κινηθεί προς εναλλακτικές λύσεις.

Τρίτον, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας. Κανείς δεν πιστεύει σοβαρά στο ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Θα ήταν καταστροφικές για τον τόπο και την οικονομία. Άρα, έχουμε μπροστά μας τουλάχιστον δύο χρόνια, στη διάρκεια των οποίων πολλά μπορούν να συμβούν. Οι απαισιόδοξοι, εντός και εκτός Ελλάδος, σπεύδουν να προεξοφλήσουν την αποτυχία του προγράμματος ανόρθωσης της οικονομίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, πράγματι, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Υπάρχουν, όμως, πολλές σοβαρές τοποθετήσεις, με πιο χαρακτηριστική την πρόσφατη ανάλυση του Τμήματος Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank, που βλέπουν έξοδο από την κρίση νωρίτερα απ’ ό,τι αρχικά προβλεπόταν, υπό την προϋπόθεση της πιστής εφαρμογής του μνημονίου. Σε μια τέτοια περίπτωση, το πολιτικό σύστημα θα ανακτήσει σε μεγάλο βαθμό τη χαμένη αξιοπιστία του και πιθανότατα θα βγει ενισχυμένο από την κρίση.

Τ0υ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΙΜΠΕΡΗ